KRAJOBRAZY PRZEOBRAŻONE | Galeria Xanadu, Warszawa, 02-17.02.2024

Zapraszam na moją wystawę solową „Krajobrazy przeobrażone”.
Wernisaż wystawy odbędzie się 6 lutego 2024 r. w godz. 18:00-21:00. Wystawa będzie czynna do 17 lutego 2024 r.

KRAJOBRAZY PRZEOBRAŻONE

Na kolejne obrazy Joanny zawsze czekam z niecierpliwością. Powstają powoli, z ogromnym pietyzmem. Zaledwie kilka, kilkanaście prac rocznie. Kiedy jest ich więcej, to oznacza, że artystka sięgnęła też po małe formaty. Patrząc na te prace wcale nie jestem jednak przekonana czy, mimo innej skali, powstają szybciej. Być może nie.

Joanna Pałys maluje to, co ją otacza. Różnorodność jej twórczości wynika ze zmian miejsca do życia. Interesuje ją pejzaż i oglądane na co dzień krajobrazy. Kiedy mieszkała w Indiach, w jej twórczości pojawiła się modernistyczna architektura tego kraju. Jednak Indie to był tylko pewien moment. Ciągłość fascynacji malarskich Joanny Pałys wynika z krajobrazu Dolnego Śląska.

Zmiany w pejzażu tej krainy to też notacja zmian barw malarstwa Joanny. Od dyplomowych prac opartych na kontraście matowych i błyszczących czerni, poprzez obrazy szare i dziwnie żółte, aż do tworzonych obecnie „Krajobrazów przeobrażonych”, gdzie błękity i kolory ziemi tworzą niesamowite światy. Barwa z jednej strony „wycina” tematy malarskie wykorzystywane przez Joannę z realności, a z drugiej pozwala nam kontemplować spójną opowieść o krainie znanej i jednocześnie zupełnie obcej. Bezpośrednią inspiracją powstania tego cyklu malarskiego był surrealistyczny nieco pejzaż kamieniołomów w Strzegomiu.

Pierwsze obrazy z tej serii pojawiły się na wystawie, jaką w 2022 r. pokazywaliśmy w ramach Warszawskich Targów Sztuki. Wszystkie trafiły od razu do kolekcji prywatnych. Podobnie z dyptykiem z tego cyklu, który Joanna namalowała nieco później. Dlatego nie dziwcie się, że wystawa, jaką oglądacie, składa się częściowo z dzieł mających już swoich właścicieli.

Przez rok nowych prac Joanny Pałys w Xanadu nie było. Tylko w taki sposób artystka mogła przygotować opowieść o przeobrażonych krajobrazach i skupić się na spójnej i przemyślanej twórczości.

Klimat prac ma w sobie jednocześnie coś konkretnego i nierealnego. Niuanse w warstwie kolorystycznej są niesamowite, podobnie jak napięcia i rytmy wynikające z narastania kolejnych planów. Kulisowość i odrobina teatralizacji pejzażu sprawiają spektakularne wrażenie, ale jednocześnie emanują delikatnością.

Twórczość Joanny to propozycja dla uważnych odbiorców, którzy poświęcą czas na kontemplację i analizę płócien. Często dopiero po chwili dostrzegamy w nich drobne elementy architektoniczne, które niczym kotwica sprowadzają magiczny, nadrealny krajobraz ku rzeczywistości.

Wprowadzanie w przestrzeń krajobrazową cywilizacyjnych ingerencji to jeden z kilku elementów, które wskazują na źródło inspiracji, z jakim Joanna Pałys się nie kryje. Sama artystka mówi: „Ważnym wątkiem jest nawiązanie do chińskiego malarstwa pejzażowego, które od lat mnie intryguje. Szczególnie umiejscowienie człowieka lub też śladów jego obecności w postaci architektury na obrzeżach krajobrazu. Człowiek jest tam ukazywany jako część natury, a nie jego dominanta. W moich obrazach nawiązuję do takiego ujęcia człowieka”.

Śląski pejzaż to kwintesencja malarstwa Joanny Pałys. Artystka się do tego otwarcie przyznaje, mówiąc: „Jestem tak bardzo zakotwiczona w obrazach z mojego dzieciństwa i młodości, tak bardzo ukształtowały one moją wrażliwość, że wciąż do nich wracam, choć za każdym razem myślę, że to już jest ostatni raz”.

To tłumaczy ideę powstania cyklu „Krajobrazów przeobrażonych” i pozwala nam lepiej rozumieć obecność człowieka w tym malarstwie, która być może, w pierwszym oglądzie, może nam umknąć. Artystka konkretnie nakierowuje nas na tę interpretację: „Skały i kamieniołomy maluję w taki sposób, że wydają się być naturalnymi formacjami. Jeśli ktoś nie zna źródła inspiracji, to może te obrazy odebrać jako przedstawienia pejzaży górskich czy naturalnych jezior. Tymczasem obrazy te w całości poświęcone są efektom działania człowieka. Człowiek nie jest tutaj częścią natury, a kimś, kto ją kształtuje. Ten cykl nie jest prostą krytyką ludzkich działań, a raczej moim namysłem nad wpływem człowieka na naturę”.

Zmiany klimatu, wpływ cywilizacji na naturalną substancję planety, na ekosystemy i nasze otoczenie to, co tu kryć, tematy obecnie modne. Można nimi epatować, z nastawieniem na zwrócenie uwagi. Można też opowiadać o tym w sposób subtelny i piękny i, tak jak mówi Joanna, „z namysłem”. Dziś krytycy oczekują od sztuki zaangażowania. Po raz kolejny. Słusznie, jednak samo zaangażowanie często nie wystarcza. Musi mu towarzyszyć dobra sztuka. Koncepcyjnie przemyślana, perfekcyjna warsztatowo i zwyczajnie piękna.

Agnieszka Gniotek

Więcej informacji o wystawie:
https://www.galeriaxanadu.pl/exhibition/joanna-palys-krajobrazy-przeobrazone/

XANADU GALERIA I DOM AUKCYJNY
ul. Gen. W. Andersa 29
00-159 Warszawa

GODZINY OTWARCIA
poniedziałek-piątek: 12.00-19.00
sobota: 11.00-16.00